Herziening vormt een uitzonderlijk rechtsmiddel om een definitieve veroordeling opnieuw te laten beoordelen. Dit wordt toegepast wanneer nieuwe informatie of omstandigheden duiden op een mogelijke rechterlijke vergissing.
Wat houdt herziening in?
Herziening (artikelen 457-481 Sv) is het enige instrument om een onherroepelijke strafrechtelijke uitspraak aan te vechten. Het doel is om zaken te corrigeren waarvan later blijkt dat de veroordeling waarschijnlijk onterecht was.
Redenen voor herziening
Herziening kan uitsluitend worden aangevraagd onder de volgende voorwaarden:
- Novum - Een nieuw feit of gegeven dat tijdens de oorspronkelijke zaak onbekend was bij de rechter
- Het novum moet sterk suggereren dat de uitspraak anders had kunnen uitvallen
Voorbeelden van nova
- Geavanceerde DNA-analyse die onschuld bewijst
- Een getuige die achteraf toegeeft te hebben gelogen
- Het ontdekken van de werkelijke dader
- Recente wetenschappelijke doorbraken
Proces van herziening
- Indienen van een verzoek bij de Hoge Raad
- Onderzoek door de procureur-generaal naar de aanvraag
- Mogelijk aanvullend onderzoek door de Adviescommissie Afgesloten Strafzaken (ACAS)
- Beslissing van de Hoge Raad over de gegrondheid van het verzoek
- Bij goedkeuring: doorverwijzing naar een ander gerechtshof
Wie mag een herzieningsverzoek indienen?
- De veroordeelde persoon (via een advocaat)
- De procureur-generaal bij de Hoge Raad
- Bepaalde nabestaanden na het overlijden van de veroordeelde
Bekende zaken in Nederland
Enkele spraakmakende herzieningszaken zijn de Schiedammer Parkmoord en de Puttense Moordzaak, waarbij onterecht veroordeelden na lange tijd werden vrijgesproken.
Veelgestelde vragen over herziening
Wanneer kan ik een herzieningsverzoek indienen?
Een verzoek tot herziening is mogelijk bij nieuwe feiten of omstandigheden (nova) die tijdens de oorspronkelijke zaak onbekend waren. Deze nova moeten aantonen dat de veroordeling waarschijnlijk foutief was. Denk aan nieuw DNA-bewijs of een latere bekentenis van de daadwerkelijke dader. Het verzoek wordt via een advocaat bij de Hoge Raad ingediend.
Hoe lang duurt het proces van herziening?
Het proces kan variëren van enkele maanden tot jaren, afhankelijk van de zaak en het benodigde onderzoek. De procureur-generaal beoordeelt eerst het verzoek, gevolgd door mogelijk onderzoek door ACAS. Vervolgens beslist de Hoge Raad. Bij goedkeuring wordt de zaak opnieuw behandeld door een ander hof.
Is herziening mogelijk na overlijden?
Ja, na het overlijden van de veroordeelde kunnen nabestaanden zoals de partner, kinderen of ouders een verzoek indienen. Dit gebeurt via een advocaat en kan bijvoorbeeld dienen om de naam te zuiveren of schadevergoeding te verkrijgen.
Wat kost een herzieningsverzoek?
De kosten voor een herzieningsverzoek kunnen hoog oplopen, vooral door advocatenkosten. Als je financieel beperkt bent, kun je aanspraak maken op gesubsidieerde rechtsbijstand. Extra kosten, zoals voor DNA-onderzoek, kunnen ook voorkomen. Overleg altijd met je advocaat over de financiële kant.
Wat als mijn verzoek wordt goedgekeurd?
Bij goedkeuring door de Hoge Raad wordt je zaak opnieuw bekeken door een ander gerechtshof. Met de nieuwe informatie kan vrijspraak volgen, een lagere straf, of soms een schadevergoeding worden toegekend.
Contact en ondersteuning in Rijswijk
Voor juridische hulp bij herzieningszaken in Rijswijk kun je terecht bij het Juridisch Loket Rijswijk. Zaken vallen onder de Rechtbank Den Haag, het ressort waaronder Rijswijk ressorteert.