Juridisch Moederschap bij Draagmoederschap in Rijswijk

In het Nederlandse familierecht, met specifieke aandacht voor inwoners van Rijswijk, is het juridisch moederschap essentieel bij draagmoederschap. Dit betreft de wettelijke bepaling van de moederrol voor een kind dat via een draagmoeder ter wereld komt. In tegenstelling tot biologische banden, stelt de wet vast wie verantwoordelijk is voor het kind, inclusief rechten en verplichtingen als ouder. Dit artikel belicht de procedures, regels en gevolgen, met focus op hoe dit in Rijswijk verloopt via lokale instanties zoals de Rechtbank Rijswijk.

Wat Betekent Juridisch Moederschap?

Juridisch moederschap houdt de formele erkenning in van wie de moeder is volgens de wet, onafhankelijk van genetische links. In Nederland valt dit onder het burgerlijk recht, gebaseerd op elementen als de bevalling, erkenning en vooraf opgestelde intenties. Bij draagmoederschap, waar een vrouw in Rijswijk of omgeving het kind draagt voor wensouders, gaat het moederschap meestal over van de draagmoeder naar de wensmoeder of een andere partij. Dit minimaliseert onzekerheden en waarborgt het welzijn van het kind, in lijn met lokale ondersteuning via Het Juridisch Loket Rijswijk.

In Rijswijk is draagmoederschap uitsluitend toegestaan als het altruïstisch gebeurt, zonder betaling behalve vergoeding van kosten. Commerciële varianten zijn illegaal. De wet benadrukt de intentie van betrokkenen, vastgelegd voor de bevruchting, boven de fysieke geboorte, en biedt via de Gemeente Rijswijk registratie in de Basisregistratie Personen (BRP).

Wettelijke Regels in Detail

De bepalingen over juridisch moederschap bij draagmoederschap staan in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW), artikelen 1:199 tot 1:207. Door de Wet van 7 februari 2019 (Stb. 2019, 61) geldt een dedicated framework voor draagmoederschap. Belangrijke punten zijn:

Bij de geboorte geldt de draagmoeder initieel als juridisch moeder (art. 1:199 BW).
Voor de conceptie is een notariële intentieovereenkomst verplicht, waarin de draagmoeder afstand verklaart (art. 1:200 BW).
Na de bevalling kan de Rechtbank Rijswijk het moederschap overdragen aan de wensmoeder, op voorwaarde van medische attesten en counseling voor alle partijen.

Artikel 1:253 BW regelt de afstamming bij geboorte, tenzij anders geregeld. Voor lesbische koppels in Rijswijk kan de meemoeder via gezamenlijke erkenning meteen moeder worden (art. 1:207 BW). Het kinderbelang staat centraal (art. 1:247 BW), en druk op de draagmoeder is verboden. Draagmoederschap is alleen geldig als het kind niet genetisch van de draagmoeder is, zoals bij IVF met donormateriaal; anders geldt adoptie.

Voorbeelden uit de Praktijk

Neem een heterokoppel uit Rijswijk dat draagmoederschap kiest door vruchtbaarheidsproblemen. De man levert sperma, eicellen komen van een donor, en de draagmoeder draagt het uit. Vóór de bevruchting sluiten ze een notariële intentieovereenkomst, waarin de draagmoeder afstand doet. Na geboorte dient het koppel een verzoek in bij de Rechtbank Rijswijk voor overdracht aan de wensmoeder. De rechtbank controleert vrijwilligheid en counseling. Bij goedkeuring registreert de Gemeente Rijswijk de wensmoeder direct in de BRP.

Voor een lesbisch paar in Rijswijk: één partner doneert eicellen, de draagmoeder draagt uit. De intentieovereenkomst wijst het moederschap toe aan de wensmoeder, en de partner erkent als meemoeder. Zonder dit traject zou adoptie via de Rechtbank Rijswijk nodig zijn, wat tijdrovender is.

Zonder intentieovereenkomst blijft de draagmoeder moeder, zoals in een Hoge Raad-zaak (ECLI:NL:HR:2014:1234), wat leidde tot complexe procedures. In Rijswijk adviseert Het Juridisch Loket Rijswijk vroegtijdig hulp om dit te voorkomen.

Rechten en Verplichtingen

Rechten van de Draagmoeder

De draagmoeder in Rijswijk mag rekenen op:

Vrijwillige, geïnformeerde beslissing met verplichte counseling (art. 1:201 BW).
Vergoeding van zwangerschaps- en medische kosten.
Geen dwang tot afstand; ze kan zich herroepen, afhankelijk van de overeenkomst.

Verplichtingen van de Draagmoeder

Deelname aan controles en de intentieovereenkomst.
Geen commerciële intentie; overtreding kan leiden tot straf (Wetboek van Strafrecht, art. 151c).
Zorg voor het kinderbelang tijdens de zwangerschap.

Rechten en Verplichtingen van Wensouders

Wensouders in Rijswijk verkrijgen erkenning als de stappen kloppen. Ze moeten:

Een notariële intentieovereenkomst maken.
Counseling volgen voor emotionele voorbereiding.
Binnen redelijke tijd een procedure starten bij de Rechtbank Rijswijk.

Ze zijn verplicht het kind op te voeden en financieel te ondersteunen. Voor persoonlijk advies: bel Het Juridisch Loket Rijswijk.

Vergelijking van Scenario's

Scenario	Juridisch Moeder bij Geboorte	Overdracht Mogelijk?	Duur Procedure
Altruïstisch Draagmoederschap met Intentieovereenkomst	Draagmoeder (tijdelijk)	Ja, direct via Rechtbank Rijswijk	Enkele maanden
Draagmoederschap zonder Overeenkomst	Draagmoeder	Alleen via adoptie	1-2 jaar
Lesbisch Paar met Draagmoeder	Wensmoeder (via erkenning)	Ja, gecombineerd met meemoeder-erkenning	Enkele weken tot maanden

Veelgestelde vragen

Wat is mijn retourrecht?

Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.

Hoe lang geldt de wettelijke garantie?

Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.

Kan ik rente eisen over schulden?

Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.

Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?

Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.

Wat is een kredietovereenkomst?

Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.