Strafbare handelingen worden niet altijd door één persoon uitgevoerd. Het strafrecht onderscheidt diverse vormen van deelname, zoals medeplegen, uitlokking en medeplichtigheid, elk met specifieke criteria en straffen.
Soorten Deelneming
In het Wetboek van Strafrecht worden de volgende vormen van deelname erkend:
Samenvatting
| Type | Artikel | Rol | Strafmaat |
|---|---|---|---|
| Plegen | 47 lid 1 sub 1 | Zelf uitvoeren | Volledig |
| Doen plegen | 47 lid 1 sub 1 | Iemand anders laten uitvoeren (niet strafbaar zelf) | Volledig |
| Medeplegen | 47 lid 1 sub 1 | Gezamenlijk uitvoeren | Volledig |
| Uitlokking | 47 lid 1 sub 2 | Iemand aanzetten met middelen | Volledig |
| Medeplichtigheid | 48 | Assisteren bij uitvoering | Max. -1/3 |
Wat is Medeplegen?
Medeplegen houdt in dat er een bewuste en intensieve samenwerking is tussen meerdere personen bij het plegen van een strafbaar feit.
Voorwaarden
- Bewuste samenwerking: deelnemers zijn op de hoogte van elkaars rol
- Intensieve samenwerking: gezamenlijke uitvoering met significante bijdrage
- Dubbel opzet: intentie op zowel samenwerking als het strafbare feit
Praktijkvoorbeelden Medeplegen
- Gezamenlijk een inbraak uitvoeren, waarbij één persoon inbreekt en de ander waarschuwt
- Samen iemand fysiek aanvallen
- Drugs gezamenlijk transporteren
Wat is niet nodig?
Het is niet noodzakelijk dat elke medepleger alle handelingen van het delict uitvoert. Een substantiële bijdrage aan het geheel volstaat.
Uitlokking: Wat houdt het in?
Uitlokking betekent dat iemand een ander aanzet tot het plegen van een strafbaar feit door gebruik van bepaalde middelen.
Middelen voor Uitlokking (art. 47 lid 1 sub 2)
- Geschenken (geld of goederen)
- Beloften van beloning
- Misbruik van autoriteit
- Fysiek geweld
- Dreigementen
- Bedrog of misleiding
- Het bieden van kansen, hulpmiddelen of informatie
Voorwaarden
- Gebruik van een specifiek uitlokkingsmiddel
- Het strafbare feit moet daadwerkelijk plaatsvinden
- Er moet een direct verband zijn tussen de uitlokking en het delict
Medeplichtigheid: Hulp bij een Misdrijf
Medeplichtigheid houdt in dat iemand opzettelijk hulp biedt bij het uitvoeren van een misdrijf.
Twee Varianten
| Variant | Tijdstip | Voorbeeld |
|---|---|---|
| Gelijktijdige hulp | Tijdens het delict | Als uitkijk fungeren |
| Voorafgaande hulp | Vóór het delict | Inbraakgereedschap verschaffen |
Strafmaat
De maximale straf voor medeplichtigheid is het maximum van het hoofddelict verminderd met een derde.
Medeplegen versus Medeplichtigheid
| Kenmerk | Medeplegen | Medeplichtigheid |
|---|---|---|
| Rol | Gelijkwaardige bijdrage | Ondersteunende rol |
| Bijdrage | Essentieel | Hulpvaardig |
| Strafmaat | Volledige straf | Verminderd met 1/3 |
| Bij overtredingen | Strafbaar | Niet strafbaar |
Gevolgen in de Praktijk
Of iemand als medepleger of medeplichtige wordt aangemerkt, heeft een grote impact op de strafmaat. Dit hangt af van de specifieke bijdrage aan het strafbare feit.
Juridische Hulp in Rijswijk
Voor juridisch advies over medeplegen of medeplichtigheid kun je contact opnemen met het Juridisch Loket Rijswijk. Daarnaast vallen zaken in deze regio onder de Rechtbank Den Haag.