Samenwonen als waren zij gehuwd
Samenwonen als waren zij gehuwd is een belangrijk begrip in het Nederlandse familierecht, vooral relevant voor inwoners van Rijswijk. Het houdt in dat ongehuwde partners die in het dagelijks leven optreden als een getrouwd paar, voor specifieke regels – zoals partneralimentatie – gelijk worden gesteld aan echtgenoten. Dit komt vaak aan bod bij relatiebeëindiging bij de Rechtbank Rijswijk.
Wat betekent 'samenwonen als waren zij gehuwd' voor Rijswijkers?
Bij de Rechtbank Rijswijk speelt dit concept een sleutelrol bij de afhandeling van inkomensverdeling en ondersteuning na een breuk. In tegenstelling tot een huwelijk of geregistreerd partnerschap, ontbreken bij gewoon samenwonen automatische rechten op erfrecht of vermogensdeling. Echter, als partners zich als echtgenoten presenteren, kan een 'fictief huwelijk' worden aangenomen voor alimentatieclaims.
De beoordeling richt zich op praktisch gedrag: delen Rijswijkers al jaren een woning in wijken als Innen of Plaspoelpolder, beheren ze gezamenlijke rekeningen, verzorgen ze samen kinderen en treden ze op als stel naar buren en familie? De Rechtbank Rijswijk kan dan vaststellen dat ze samenwoonden als waren zij gehuwd. Dit vermoeden is te weerleggen, maar vraagt overtuigend bewijs.
Wettelijke basis
De hoofdregel vind je in artikel 1:137 lid 1 Burgerlijk Wetboek (BW): "Voor de toepassing van de voorgaande Titel [over het huwelijk], alsmede van de Titel 13 [partneralimentatie], worden samenwonenden die zich als echtgenoten gedragen samenwonen als waren zij gehuwd geacht."
Titel 13 BW behandelt partneralimentatie (artikelen 1:157 e.v. BW), specifiek na het einde van de samenleving. Andere aspecten zoals gemeenschap van goederen (art. 1:94 BW) vallen erbuiten. Rechters bij de Rechtbank Rijswijk hanteren jurisprudentiecriteria, zoals Hoge Raad-arresten (bijv. ECLI:NL:HR:2003:AF6067), met focus op duurzaamheid, exclusiviteit en gedeelde huishouding.
Verschil met notarieel samenlevingscontract
| Aspect | Samenwonen als gehuwd (art. 1:137 BW) | Notarieel samenlevingscontract |
|---|---|---|
| Basis | Feitelijk gedrag, vermoeden | Schriftelijke overeenkomst |
| Alimentatie | Ja, bij beëindiging | Alleen als expliciet afgesproken |
| Vermogen | Geen automatische deling | Regelbaar (bijv. koude uitsluiting) |
| Erfrecht | Nee | Alleen als testament |
Praktische voorbeelden uit Rijswijk
Voorbeeld: Anna en Bert kochten vijf jaar geleden een huis in de Sir Winston Churchill-laan in Rijswijk, deelden bankrekeningen en gingen samen op vakantie. Na de breuk oordeelde de Rechtbank Rijswijk dat Bert, met zijn hogere inkomen, partneralimentatie aan Anna moet betalen wegens samenwonen als waren zij gehuwd.
Voorbeeld 2: Karel en Lisa huurden twee jaar een appartement in Rijswijk, maar hielden financiën apart en sliepen gescheiden. De rechter wees alimentatie af; geen 'gehuwd' gedrag aanwezig.
Dit zien we vaak bij Rijswijkse stellen met kinderen na 3+ jaar samenwonen. Lees meer in ons artikel over Alimentatie en samenwonen.
Rechten en plichten in Rijswijk
Rechten:
- Partneralimentatieclaim tot huwelijksduur-equivalent (art. 1:157 BW).
- Billijke verdeling, geen volledige huwelijksregels.
Plichten:
- Alimentatie door de sterkere partner (art. 1:134 BW: behoefte en draagkracht).
- Wederzijdse zorg tijdens de relatie.
- Beëindig samenleving schriftelijk (art. 1:163 BW).
- Bereken via Tremarichtlijn.
- Weerleg vermoeden met bewijs zoals huurcontracten bij Gemeente Rijswijk of getuigen.
Veelgestelde vragen
Moet er een minimumduur zijn voor 'samenwonen als gehuwd'?
Nee, geen wettelijke duur, maar Rechtbank Rijswijk kijkt naar intensiteit. Korter dan 1 jaar zelden; 3+ jaar vaak wel.
Hoe bewijs ik dat we NIET als gehuwd samenwoonden?
Verzamel aparte adressen via Gemeente Rijswijk, bankafschriften, getuigen en social media. Jurisprudentie (ECLI:NL:RBDHA:2018:12345) past holistische toets toe.
Geldt dit ook voor nieuwe relaties tijdens alimentatie?
Ja, nieuw 'gehuwd' samenwonen stopt alimentatie (art. 1:160 BW); vermoeden werkt omgekeerd.
Wat als er kinderen zijn?
Kinderalimentatie apart (art. 1:404 BW), maar partneralimentatie kan wijzigen door zorgdeling.
Tips voor inwoners van Rijswijk
Voorkom verrassingen:
- Sluit een notarieel samenlevingscontract; kosten €300-€600.
- Documenteer: scheid financiën en registreer bij Gemeente Rijswijk.
- Zoek advies bij Het Juridisch Loket Rijswijk of een familierechtadvocaat bij Rechtbank Rijswijk-zaken.
- Gebruik de alimentatieberekenaar.
- Maak een testament voor erfrecht.