TBS is een juridische maatregel voor personen met een psychische stoornis die een misdrijf hebben gepleegd. Het richt zich op behandeling en het beschermen van de samenleving. De duur van TBS kan lang zijn en wordt verlengd zolang er risico's aanwezig zijn.
Wat houdt TBS in?
Terbeschikkingstelling (TBS) is een maatregel die een rechter kan opleggen aan daders met een psychische stoornis tijdens het plegen van een misdrijf. Het is geen straf, maar een behandeltraject gericht op herstel en veiligheid.
Doelstellingen van TBS
- Behandelen van de psychische stoornis
- Verlagen van de kans op herhaling
- Veiligheid van de maatschappij waarborgen
- Terugkeer in de samenleving, indien haalbaar
Voorwaarden voor het opleggen van TBS
Het opleggen van TBS is gebonden aan strikte criteria die door de wet zijn vastgelegd.
Wettelijke criteria (art. 37a Sr)
- Het misdrijf moet een straf van minimaal 4 jaar hebben
- Of het betreft specifieke, in de wet genoemde delicten
- Een psychische stoornis tijdens het delict
- Risico op herhaling of gevaar voor anderen
- Advies van gedragsdeskundigen in een rapport
Soorten TBS
Er bestaan twee vormen van TBS, afhankelijk van de situatie en het risico.
TBS met gedwongen opname
- Verblijf in een gespecialiseerde tbs-instelling (FPC)
- Intensieve therapeutische begeleiding
- Meest ingrijpende vorm van TBS
- Geen vaste einddatum
TBS onder voorwaarden
- Geen verblijf in een instelling
- Strenge regels en verplichtingen
- Behandeling buiten de kliniek
- Maximaal 9 jaar van toepassing
Hoe lang duurt TBS?
De standaardduur van TBS is 2 jaar, maar verlenging is mogelijk afhankelijk van de omstandigheden.
Regels voor verlenging
| Type misdrijf | Mogelijke verlenging |
|---|---|
| Geweldsdelict | Geen limiet aan verlenging |
| Overige delicten | Maximaal 4 jaar in totaal |
| Evaluatie | Jaarlijkse beoordeling door de rechter |
Behandeltraject binnen TBS
In een tbs-instelling ontvangt de betrokkene een uitgebreid behandelplan.
Elementen van behandeling
- Psychiatrische zorg
- Therapeutische sessies
- Medicatie indien nodig
- Structuur door werk en dagbesteding
- Ontwikkeling van sociale vaardigheden
- Voorbereiding op terugkeer in de maatschappij
Verlofregelingen en einde TBS
Gedurende TBS zijn er diverse vormen van verlof mogelijk, afhankelijk van de voortgang.
Soorten verlof
- Verlof onder begeleiding
- Zelfstandig verlof
- Wonen buiten de instelling (transmuraal)
- Proefperiode voor beëindiging
- Voorwaardelijke afsluiting van TBS
Combinatie met gevangenisstraf
TBS wordt vaak na een gevangenisstraf uitgevoerd. Eerst wordt de straf uitgezeten, gevolgd door de TBS-maatregel.
Longstay-afdeling
Als behandeling geen effect heeft en het risico blijft, kan iemand in een longstay-afdeling worden geplaatst. Dit betekent langdurige opname zonder actief behandeldoel, gericht op beveiliging.
TBS en juridische hulp in Rijswijk
Voor vragen over TBS of juridische bijstand in Rijswijk kunt u terecht bij het Juridisch Loket Rijswijk. Daarnaast vallen zaken vaak onder de Rechtbank Den Haag, het ressort waaronder Rijswijk ressorteert. Neem contact op voor advies of ondersteuning bij procedures rondom TBS.
Veelgestelde vragen over TBS
Wat is de gemiddelde duur van TBS en kan het stoppen?
TBS begint met een periode van 2 jaar, maar wordt regelmatig verlengd als er nog risico op herhaling is. Bij geweldsdelicten kan dit onbeperkt duren, terwijl bij andere misdrijven een maximum van 4 jaar geldt. De rechtbank evalueert jaarlijks. TBS eindigt pas als het gevaar voldoende is verminderd, wat soms tientallen jaren kan duren. In sommige gevallen is voorwaardelijke beëindiging mogelijk.
Wat onderscheidt TBS met dwangverpleging van TBS met voorwaarden?
TBS met dwangverpleging houdt in dat iemand in een gesloten tbs-kliniek (FPC) verblijft met intensieve zorg en geen vaste einddatum. TBS met voorwaarden betekent geen opname, maar wel strikte regels en behandeling buiten de kliniek, met een maximum van 9 jaar. Dwangverpleging geldt bij hoog risico, terwijl de voorwaardelijke variant mogelijk is bij beheersbaar gevaar.
Is vrijlating mogelijk na TBS?
Ja, maar dit vereist aanzienlijke vooruitgang in het behandeltraject. Het proces is vaak langdurig en verloopt stapsgewijs via verschillende vormen van verlof en evaluaties door de rechtbank.