Terug naar Encyclopedie
Strafrecht

Wat houdt strafrecht in?

Leer wat strafrecht inhoudt, hoe het de samenleving beschermt en de rechten van verdachten waarborgt in Rijswijk. Ontdek de verschillen met civiel recht en de belangrijkste wetten.

3 min leestijd

Strafrecht bepaalt welke handelingen als strafbaar worden beschouwd en welke sancties daarop volgen. Het biedt bescherming aan de maatschappij tegen misdrijven en garandeert tegelijkertijd de rechten van verdachten in Rijswijk en omgeving.

Wat is strafrecht?

Strafrecht is het juridische domein dat vastlegt welke gedragingen strafbaar zijn (materieel strafrecht) en op welke wijze de overheid deze mag opsporen, aanklagen en straffen (formeel strafrecht of strafprocesrecht).

Belangrijke kenmerken

KenmerkUitleg
PubliekrechtelijkDe staat vertegenwoordigt de samenleving
LegaliteitsbeginselGeen straf zonder wettelijke basis
Ultimum remediumStrafrecht als uiterste middel
OnschuldpresumptieOnschuldig tot het tegendeel is bewezen

Strafrecht versus civiel recht

Er bestaan fundamentele verschillen tussen strafrecht en civiel recht.

Overzicht verschillen

AspectStrafrechtCiviel recht
Betrokken partijenOverheid vs. verdachteIndividu vs. individu
InitiatiefnemerOpenbaar MinisterieBenadeelde partij
DoelstellingStrafoplegging, preventieCompensatie, herstel
BewijslastLigt bij de staatLigt bij de eiser
GevolgStraf (gevangenis, boete)Schadevergoeding

Wettelijke basis van strafrecht

Het strafrecht in Nederland is vastgelegd in diverse wetten.

Essentiële wetgeving

  • Wetboek van Strafrecht (Sr): definieert strafbare feiten en straffen
  • Wetboek van Strafvordering (Sv): bepaalt de procesregels
  • Opiumwet: regelt drugsgerelateerde misdrijven
  • Wegenverkeerswet: behandelt verkeersovertredingen
  • Wet wapens en munitie: controleert wapenbezit

Doelstellingen van strafrecht

Strafrecht heeft verschillende functies binnen de samenleving.

Hoofddoelen

Enoughdoening

De dader ontvangt een straf als gevolg van het begane onrecht, een moderne vorm van vergelding.

Algemene preventie

De mogelijkheid van straf dient anderen af te schrikken om misdrijven te plegen.

Individuele preventie

De straf moet herhaling door de dader voorkomen.

Re-integratie

De dader wordt ondersteund om weer deel te nemen aan de maatschappij.

Fundamentele principes

  • Legaliteitsbeginsel: straf alleen mogelijk bij vooraf vastgelegde wet
  • Ne bis in idem: geen dubbele vervolging voor hetzelfde feit
  • Nulla poena sine culpa: straf vereist schuld
  • In dubio pro reo: twijfel komt ten goede aan de verdachte

Veelgestelde vragen over strafrecht in Rijswijk

Wat betekent strafrecht concreet?
Strafrecht omvat de regels die bepalen welke handelingen strafbaar zijn en welke sancties daarop staan. Het beschermt de maatschappij en waarborgt rechten van verdachten.

Wat onderscheidt materieel van formeel strafrecht?
Materieel strafrecht legt vast wat strafbaar is en welke straffen gelden, terwijl formeel strafrecht de procedures voor opsporing en vervolging regelt.

Wie is verantwoordelijk voor strafrechtelijke handhaving?
De politie spoort op, het Openbaar Ministerie vervolgt, en de rechtbank, zoals Rechtbank Den Haag, spreekt recht.

Hoe worden rechten van verdachten beschermd?
Het strafrecht waarborgt rechten zoals onschuldpresumptie, recht op verdediging en een eerlijk proces.

Wat te doen bij betrokkenheid in een strafzaak?
Schakel een strafrechtadvocaat in en zwijg tot je juridische bijstand hebt. Voor hulp kun je contact opnemen met het Juridisch Loket Rijswijk.