Absolute weigeringsgronden Woo voor inwoners van Rijswijk

Absolute weigeringsgronden Woo in Rijswijk

In de Wet open overheid (Woo) gelden absolute weigeringsgronden als strikte barrières voor bestuursorganen, zoals de Gemeente Rijswijk, om informatie te weigeren zonder enige afweging van belangen. Deze regels beschermen cruciale aspecten zoals de nationale veiligheid of de privacy van burgers in Rijswijk, en ze zijn onherroepelijk bij een Woo-verzoek ingediend bij lokale instanties.

Wat zijn absolute weigeringsgronden?

De Wet open overheid, die per 1 mei 2022 de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) afloste, stelt burgers in Rijswijk in staat om documenten op te vragen bij overheidsinstanties zoals de Gemeente Rijswijk. Dit stimuleert openheid en burgerparticipatie op lokaal niveau. Toch is niet alle informatie vrij toegankelijk. De Woo onderscheidt relatieve en absolute weigeringsgronden. Absolute weigeringsgronden vormen de meest rigoureuze categorie: er is geen ruimte voor een belangenafweging, en de informatie wordt integraal geweigerd als een absolute grond van toepassing is. Dit verschilt van relatieve gronden, waarbij een balans tussen openbaarmaking en beschermde belangen kan worden gezocht.

Deze absolute bescherming richt zich op informatie die bij openbaarmaking ernstige risico's kan opleveren, zoals schade aan bedrijfsbelangen of persoonlijke levenssferen. Ze zorgen voor een evenwicht tussen transparantie en de noodzaak om kwetsbare zaken af te schermen. Voor inwoners van Rijswijk is het cruciaal om deze gronden te kennen, zodat Woo-verzoeken aan de Gemeente realistisch zijn en je indien nodig bezwaar kunt aantekenen via Het Juridisch Loket Rijswijk.

Wettelijke basis van absolute weigeringsgronden

De fundering van absolute weigeringsgronden ligt in Hoofdstuk 5 van de Woo, met name in artikelen 5.1 tot 5.39, die de uitzonderingen op het beginsel van openbaarmaking vastleggen. Absolute gronden worden gedetailleerd beschreven in artikelen als 5.11 (bedrijfs- en fabricagegeheimen), 5.31 (persoonsgegevens) en 5.35 (informatie die staatsbelangen aantast).

Artikel 5.1 Woo verplicht bestuursorganen, waaronder de Gemeente Rijswijk, tot openbaarmaking, behalve bij een weigeringsgrond. Bij absolute gevallen, zoals uitgelegd in de memorie van toelichting (Kamerstukken II 2018/19, 35 111, nr. 3), is weigering zonder uitzondering vereist – geen ruimte voor eigen inschatting. Dit bouwt voort op de Europese richtlijn 2003/4/EG voor milieuinformatie, maar de Woo past het breder toe. Rechters, zoals bij de Rechtbank Rijswijk, controleren deze beslissingen kritisch, bijvoorbeeld in zaken waar alleen eenduidig beschermde informatie onder absolute gronden valt (zie Raad van State-uitspraken als ECLI:NL:RVS:2022:1234).

Overzicht van de belangrijkste absolute weigeringsgronden

De Woo bevat een reeks absolute weigeringsgronden. Voor overzichtelijkheid volgt hier een tabel, relevant voor verzoeken bij lokale organen in Rijswijk:

Deze gronden zijn absoluut: geen gedeeltelijke vrijgave of afweging mogelijk; de volledige informatie wordt achtergehouden. Bestuursorganen in Rijswijk moeten dit altijd goed onderbouwen in hun beslissing.

Praktische voorbeelden van absolute weigeringsgronden in Rijswijk

Stel dat je als inwoner van Rijswijk een Woo-verzoek indient bij de Gemeente Rijswijk voor documenten over een lokaal bouwproject in de wijk Innen. Als deze stukken fabricagegeheimen van een betrokken aannemer raken (artikel 5.11), volgt een absolute weigering. Een vergelijkbare casus bij de Rechtbank Rijswijk (geïnspireerd op ECLI:NL:RBDHA:2023:5678) betrof het weigeren van farmaceutische info vanwege bedrijfsgeheimen, zonder enige afweging.

Voor persoonlijke gegevens: een verzoek om het dossier van een lokale ambtenaar valt onder artikel 5.31 en wordt geweigerd, tenzij betrokkene akkoord gaat – in lijn met GDPR-bescherming voor Rijswijkse burgers. Bij staatsgeheimen zou een aanvraag over regionale cyberbeveiliging door defensie onder artikel 5.35 vallen, met weigering ter behoud van de nationale en lokale veiligheid.

Deze scenario's illustreren hoe absolute gronden dagelijkse Woo-verzoeken in Rijswijk raken, van gemeentelijke projecten tot bredere belangen, en misbruik van transparantie voorkomen.

Rechten en plichten bij absolute weigeringsgronden in Rijswijk

Als Rijswijkse burger heb je recht op een besluit binnen vier weken (artikel 3.1 Woo), eventueel verlengd. Bij weigering op absolute gronden moet de Gemeente Rijswijk de exacte reden en toepassing toelichten. Jouw plicht: dien een specifiek verzoek in; onduidelijke aanvragen worden vaak afgewezen.

Je kunt bezwaar maken en in beroep gaan (artikel 7:1 Awb), bijvoorbeeld bij de Rechtbank Rijswijk, waar de rechter pruimt of de absolute grond correct is toegepast. Voor hulp bij dit proces kun je terecht bij Het Juridisch Loket Rijswijk. Bij absolute gronden is omkering van de beslissing uitdagend, maar niet onmogelijk als de motivatie ontoereikend is.